Ανδαλουσιανός Σκύλος (2013)
Παραγγελία: ERGON ENSEMBLE
Μουσική για την ταινία των Luis Buñuel (σκηνοθεσία-σενάριο) και Salvador Dalí (σενάριο) με τίτλο “Un chien andalou” (1929) Για φλάουτο, κλαρινέτο, κρουστά (βιμπράφωνο), πιάνο, βιολί Ι, βιολί ΙΙ, βιόλα, τσέλο, κονταμπάσο και live electronics (optional)
Πρεμιέρα : 14 Μαΐου 2013, Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος– Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Μουσική διεύθυνση: Βασίλης Τσιατσιάνης ERGON ENSEMBLE
PROGRAM NOTES
H μουσική προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ του σουρεαλιστικού παραληρήματος της ταινίας και μιας στοιχειώδους οργάνωσης που απαιτεί μια «αξιοπρεπής» μουσική σύνθεση. Πολλές φορές, στη διάρκεια της μοναχικής, σχεδόν αυτιστικής συνδιαλλαγής με την ταινία, η αυστηρή συνθετική διαδικασία διακόπηκε από διαισθητικές ατασθαλίες, που όμως πάντα προσέφεραν φρεσκάδα και ένα αέρα ανανέωσης στο έργο. Ελλείψει μάλιστα σκηνοθετικής καθοδήγησης (ευτυχώς ή δυστυχώς) ο αριθμός των αποφάσεων μεγάλωνε επικίνδυνα, με πάντα ορατό τον κίνδυνο να επηρεαστεί η ροή και η συνέχεια του έργου. Από καθαρά μουσική άποψη, το έργο στηρίζεται σε τρία στοιχεία: α) έντονα διάφωνες συνηχήσεις, κυρίως έβδομες μικρές και μεγάλες, β) μπλοκ κίνηση των φωνών από την ομάδα των εγχόρδων και γ) απότομες φευγαλέες φράσεις που εισβάλλουν στους ηχητικούς όγκους και διατηρούν τον ρυθμό σε μια σχετική εκκρεμότητα. Λίγα λόγια για την ταινία Ο Ανδαλουσιανός Σκύλος είναι βωβή ταινία μικρού μήκους του σκηνοθέτη Λουίς Μπουνιουέλ σε συνεργασία με τον ζωγράφο Σαλβαδόρ Νταλί και αποτελεί το χαρακτηριστικότερο δείγμα καθαρής υπερρεαλιστικής έκφρασης στον κινηματογράφο. Βασισμένη σε όνειρα των Μπουνιουέλ και Νταλί, ο Ανδαλουσιανός σκύλος αποτελεί συρραφή φαινομενικά ασύνδετων, απρόσμενων και αισθητικά προκλητικών σκηνών, οι οποίες έχουν κατά καιρούς ερμηνευτεί ως αλληγορίες, συχνά υπό το πρίσμα των φροϋδικών θεωριών. Το σενάριο της ταινίας ολοκληρώθηκε σε διάστημα περίπου δέκα ημερών, ενώ τα γυρίσματα είχαν διάρκεια περίπου δεκαπέντε ημερών. Η πρώτη δημόσια προβολή της ταινίας οργανώθηκε στην αίθουσα Ursulines στο Παρίσι, συγκεντρώνοντας διάσημους καλλιτέχνες της εποχής. Για την ερμηνεία της ταινίας ο ίδιος ο Μπουνιουέλ αναφέρει ότι ο μοναδικός όρος που υπήρχε στη συνεργασία με τον Νταλί στη συγγραφή του σεναρίου ήταν: «καμία ιδέα ή εικόνα που μπορούσε να παραπέμψει σε οποιασδήποτε μορφής λογική ερμηνεία δεν ήταν αποδεκτή». Τονίζει δε ότι «η ταινία δεν συμβολίζει τίποτα. Η μοναδική ίσως μέθοδος της διερεύνησης συμβόλων θα μπορούσε να είναι η ψυχανάλυση». […] Ψάχναμε να βρούμε μια ισορροπία ανάμεσα στο ορθολογικό και στο μη ορθολογικό, έτσι ώστε να κατανοήσουμε αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί με λόγια, να ενώσουμε το όνειρο με την πραγματικότητα, την συνείδηση με το ασυνείδητο, πέρα από κάθε συμβολισμό».
